Jakie tak naprawdę zadania i obowiązki spoczywają na barkach dobrego przywódcy, czyli lidera danej organizacji, firmy albo przedsiębiorstwa? Co powinno znajdować się w obszarze jego kompetencji? Czy każda osoba w równym stopniu nadawałaby się do pełnienia takiej właśnie funkcji? A może tylko nieliczni wykazują cechy, dzięki którym rola lidera w organizacji jest dla nich prosta i intuicyjna, a kierowanie swoim zespołem bezproblemowe niczym bułka z masłem?
W dzisiejszym wpisie spróbujemy odpowiedzieć na te właśnie pytania i przyjrzeć się nieco bliżej, jakie tak naprawdę zadania wykonuje każda osoba na wyższym, kierowniczym stanowisku, taka, która ma pod swoimi skrzydłami mniejszą bądź większą liczbę osób, którymi zarządza, wspiera i których reprezentuje.
Rola lidera w organizacji – główne funkcje przywódcy
Jaką tak naprawdę rolę odgrywa lider, czyli osoba stojąca na czele danego zespołu, działu, czy nawet całej firmy? Przede wszystkim pełni funkcję decyzyjną – to właśnie przełożony odpowiada za większość kluczowych postanowień i rozporządzeń. Planuje i rozdziela zadania dla całego teamu, ustala obowiązki na danym stanowisku. Kolejna ważna kwestia to funkcja reprezentacyjna – to lider stoi na czele, jest niejako przedstawicielem i wizytówką danej organizacji czy zespołu. Jest osobą kontaktową zarówno dla pracowników, jak i dla klientów, kontrahentów, współpracowników. Obowiązki lidera nie zawsze są wyłącznie miłe i przyjemne. To lider w największym stopniu odpowiada za wypracowywane wyniki i rezultaty – zbiera zarówno pochwały, jak i ewentualne skargi, czy zażalenia. Pełni oczywiście także funkcję kierowniczą – spoczywa na nim ogromna odpowiedzialność za sukces oraz za zadowolenie – zarówno z efektów poczynionej pracy, jak i nastrojów i motywacji samych pracowników, którymi zarządza.
Jaka jest rola lidera?
Lider to osoba, która przede wszystkim dba o swoich podwładnych – powinien być dla nich ogromnym wsparciem, źródłem wiedzy i kompetencji, inspirować i motywować do działania poprzez dawanie dobrego przykładu, rozwój osobisty, stałe podnoszenie swoich umiejętności i pracę nad sobą. Dobry przełożony potrafi integrować ze sobą ludzi, stworzyć zespół mogących liczyć na siebie wzajemnie osób, które wspierają się i stoją za sobą murem niezależnie od ewentualnych trudności, czy niekomfortowych sytuacji. Buduje atmosferę wzajemnego szacunku, zrozumienia i empatii. To lider odpowiada za rozwiązywanie ewentualnych konfliktów. Rola lidera nie zawsze jest łatwa i bezproblemowa – kierowanie ludźmi to proces dynamiczny, który wymaga sporej dawki elastyczności, pokory, empatii. Dlatego właśnie organizowane są różnego rodzaju kursy i szkolenia, które mogą okazać się bardzo pomocne i być źródłem przydatnej, wartościowej wiedzy. Zdecydowanie warto regularnie z nich korzystać.
Na czym polega rola lidera w zespole?
Lider w zależności od specyfiki danej firmy może mieć zróżnicowane obowiązki. Poza tym, że odpowiada za wyniki i ustala cele, dąży do jak najlepszych rezultatów pracy całego zespołu, ma także wiele zadań typowo organizacyjnych. To przełożony ustala wspólne spotkania, różnego rodzaju meetingi, przygotowuje prezentacje, przesyła ważne maile, czy innego rodzaju korespondencje. Często odpowiada także za sprawy urlopowe, związane z grafikami, nadgodzinami i tym podobnymi kwestiami. Monitoruje całą pracę, a także postępy poszczególnych pracowników, prowadzi z nimi regularne rozmowy, dzieląc się feedbackiem, wspierając i motywując, szukając zarówno pozytywnych stron, jak i tych słabszych punktów, nad którymi warto byłoby jeszcze popracować. Rola lidera w zespole jest kluczowa i niezwykle ważna – bez dobrego przełożonego ciężko w ogóle mówić o zgranym, dobrze współpracującym teamie.
Kim jest lider w organizacji?
Lider to człowiek, który musi cechować się ogromem wiedzy i doświadczenia w danym obszarze. To osoba, której powinno zależeć zarówno na jak najlepszej efektywności, jak i na wzajemnych relacjach i poprawnych stosunkach pomiędzy współpracownikami. Przełożony to niejako głowa danej firmy, zespołu, czy działu, ktoś, na kim spoczywa często duża presja za sukces zamierzonych planów oraz działań. Bycie liderem to coś więcej niż tylko piastowanie wysokiej pozycji w firmie, tytuł, którym można się poszczycić – to bardzo odpowiedzialne i pełne wyzwań zadanie – czasami przyjemnych, innym razem trudnych i wyczerpujących. Taka rola wymaga dużej kreatywności, umiejętności dostosowania się do danej sytuacji, delegowania zadań, przewidywania i myślenia przyszłościowego.
Jakie są cechy prawdziwego lidera?
Jaki powinien być dobry lider, taki, który zasługuje na szacunek i respekt swoich pracowników? Przede wszystkim kompetentny – musi posiadać ogrom wiedzy, którą może się dzielić, uczyć i inspirować innych. Powinna być to osoba, do której można zwrócić się z każdym pytaniem, czy problemem, która posiada ogromne doświadczenie, fachowe umiejętności i chęć dzielenia się tym z innymi. Prawdziwy lider stawia swój zespół na pierwszym miejscu, stoi za nim murem, wspiera i motywuje. Powinien być także osobą sprawiedliwą – nikogo nie faworyzować, wszystkich traktować w równy, odpowiedni sposób, wykazując się przy tym empatią i zrozumieniem. Musi umieć trzymać nerwy na wodzy – nie dać się ponieść emocjom, umieć pokonać stres i niezależnie od sytuacji zachowywać profesjonalnie i z klasą. Dobry lider nie musi uciekać się do krzyku, gróźb, czy innych negatywnych praktyk. Oczywiście musi także przestrzegać prawa, zasad moralnych, być osobą tolerancyjną, która szanuje i respektuje poglądy i przekonania innych.
Czy każdy może zostać liderem?
I tak, i nie. Umiejętności i kompetencje liderskie można oczywiście nabyć, pracując na sobą, uczestnicząc w kursach, czytając fachową literaturę, czy też korzystając z usług mentora lub coacha. Nie sposób jednak zaprzeczyć, że pewne osoby będą miały większe predyspozycje i będzie im o wiele łatwiej otrzymać kierownicze stanowisko, a następnie zarządzać innymi współpracownikami. Nie tyle, że nie każdy się do tego nadaje, bardziej chodzi o to, że nie każdy nawet chciałby mieć pod sobą zespół podwładnych i nie każdy widzi samego siebie w takiej akurat roli. Jest to bowiem zadanie obciążone ogromną odpowiedzialnością. Przykładowo osoby, które nie lubią publicznych wystąpień, konfliktowych sytuacji, bycia w centrum uwagi, preferują raczej pracę w pojedynkę, posiadające więcej cech introwertycznych niż ekstrawertycznych, niekoniecznie będą najprawdopodobniej czuć, że jest to stanowisko dla nich. Bycie liderem wymaga także bycia maksymalnie zorganizowanym, potrafiącym planować i przewidywać – czas, pracę własną, ale także innych osób. Zatem bycie osobą roztrzepaną, zapominalską, impulsywną, może być tutaj również pewnym utrudnieniem. Warto zatem dokładnie przemyśleć, czy rola lidera, to coś, w czym odnaleźlibyśmy się świetnie, czy raczej zamiast radości, satysfakcji i spełnienia, przyniosłoby nam to raczej jedynie ogrom niepotrzebnego stresu.
Potencjalne problemy, które mogą wpłynąć na ograniczenie przywództwa w organizacji
Na koniec warto odpowiedzieć na pytanie, jakie problemy mogą pojawić się na stanowisku kierowniczym? Czy obowiązki lidera mogą w pewnych okolicznościach daną osobę przytłoczyć i przerosnąć? Czy w skrajnych sytuacjach można nawet pożegnać się z rolą lidera? Przede wszystkim mowa tutaj o zachowaniach skrajnie nieprofesjonalnych, wręcz mobbingowych. Osoba, która zachowuje się agresywnie (mowa tutaj także o biernej agresji), w żadnym razie nie powinna pełnić funkcji przywódczej. Lider nie powinien nadużywać swojej władzy, wywyższać się, traktować podwładnych w sposób przedmiotowy, niemoralny, w jakikolwiek sposób im uwłaczający, czy zastraszający. Niestosowne są także różnego rodzaju niesmaczne żarty, docinki, zbytne spoufalanie się. Pracownicy nie powinni bać się swojego przełożonego, ale bez obaw móc wyrazić przed nim swoje zdanie, czy opinie na dany temat.
Kolejna kwestia to nadmierne oczekiwania, które są niemożliwe do zrealizowania, demotywują i sprawiają, że zespół czuje się zniechęcony i niedoceniany. Ciągła krytyka, zakładanie nierealistycznych celów, dążenie do wyników, które są niewykonalne, to pułapka, w którą wpada wielu przełożonych, chcąc w ten sposób się wykazać, pokazać z jak najlepszej strony w oczach całej firmy, czy zarządu. Niestety takie praktyki na dłuższą metę zupełnie się nie sprawdzają – pracownicy poprzez takie zachowania bardzo szybko poczują się przeciążeni, zbytnio zestresowani, czy nawet wypaleni zawodowo. Praca pod ciągłą presją, nierealistyczne oczekiwania, zamiast napędzać do działania, często blokują i przynoszą wręcz odwrotne skutki.
Osoba na kierowniczym stanowisku może także nie wywiązywać się ze swoich obowiązków, jak należy. Fakt bycia liderem, poczucia się kimś ważnym i wyjątkowym może sprawić, że zbyt wiele zadań przenosi on na swoich pracowników, oddelegowując jak najwięcej, a dla siebie zostawiając wyłącznie niezbędne minimum. Stoi za tym pokusa pełnienia funkcji wyłącznie reprezentatywnej, nieangażowania się w faktyczną pracę całego zespołu, unikania brania na siebie odpowiedzialności.
Z drugiej zaś strony, dla kontrastu, lider może stać się także osobą zbytnio kontrolującą, nieufającą nikomu poza samym sobą – taki przełożony będzie wolał jak najwięcej zrobić sam, na własną rękę, nie będzie w wystarczającym stopniu ufał swoim pracownikom, nie będzie chciał powierzać im trudniejszych, bardziej skomplikowanych zadań, co na dłuższą metę również się nie sprawdzi. Jedna osoba nie jest przecież w stanie ogarnąć wszystkiego w pojedynkę, a praca ponad siły, do późnych godzin wieczornych może sprawić, że taki tryb życia bardzo szybko odbije się negatywnie na jej zdrowiu, nie tylko fizycznym, ale i psychicznym.
