W najbliższym czasie czeka Cię spotkanie biznesowe, rozmowa z klientem, czy wystąpienie na konferencji branżowej? Doskonale wiesz, że oprócz przygotowania merytorycznego, w każdej z tych sytuacji ważne jest to, w jaki sposób przekażesz odbiorcom opracowany komunikat, zwerbalizujesz swoje myśli i zaprezentujesz posiadaną wiedzę? Już teraz dowiedz się, jaka jest recepta na dobre wystąpienie, które zrobi pozytywne wrażenie na słuchaczach. Jak mówić płynnie i wyraźnie? Podpowiadamy, co robić, aby zadbać o zdrowe funkcjonowanie narządu głosu. Poznaj podstawowe ćwiczenia oddechowe, fonacyjne i artykulacyjne, zapamiętaj je, a potem wykorzystuj w praktyce, wynosząc operowanie swym głosem na nowy, wyższy poziom.
Czym jest emisja głosu i jakie ma znaczenie dla mowy?
Emisja głosu to złożony proces polegający na wydobywaniu głosu i wysyłaniu go (nie tylko w mowie, ale również w śpiewie), czyli uzewnętrznianiu dźwięków. Taka możliwość zachodzi dzięki skoordynowanej i jednoczesnej współpracy trzech układów: oddechowego, fonacyjnego oraz artykulacyjnego. Wszystkie tworzące je narządy stanowią całość, zatem nawet, gdy jeden element źle działa, przez co dochodzi do zakłóceń, pojawiają się mniejsze lub większe nieprawidłowości.
Warto podkreślić, że emisja głosu jest czynnością intelektualną i ruchową całkowicie zależną od nas samych, dlatego można ją kontrolować i się jej nauczyć dzięki ciężkiej pracy w tym zakresie oraz regularnym treningom. Prawidłowa emisja głosu jest możliwa zwłaszcza dzięki: swobodnej i elastycznej postawie ciała, psychicznemu odprężeniu oraz umiejętności ekonomicznego operowania oddechem. Jeśli jest ona poprawna, nie wywołuje u osoby mówiącej bólu, napięcia, czy zmęczenia, a głos nie odmawia posłuszeństwa.
Technika wymowy – jak mówić poprawnie? Przykładowe ćwiczenia
Składniki prawidłowej wymowy i emisji głosu to między innymi: właściwe oddychanie, czysta tonacja, wyraźna artykulacja oraz poprawne frazowanie i akcentowanie. Na dobrą sprawę każdy z nas powinien trzymać się tych zasad, ponieważ codziennie z kimś rozmawiamy (w domu, szkole, miejscu pracy, sklepie, czy urzędzie; twarzą w twarz albo przez telefon), jednak taki trening jest obowiązkowy zwłaszcza w przypadku osób pracujących słowem mówionym – nauczycieli, dziennikarzy radiowych i telewizyjnych, aktorów, piosenkarzy, lektorów, tłumaczy symultanicznych, czy konferansjerów.
Jakie ćwiczenia głosu warto regularnie wykonywać, aby skutecznie się komunikować w życiu prywatnym oraz zawodowym? Oto kilka propozycji:
· Szybki wdech z jednoczesnym skrętem tułowia w bok, potem powolny wydech i powrót do pierwotnej pozycji.
· Kilkukrotne opuszczanie żuchwy ku dołowi i podciąganie jej ku górze.
· Chwytanie górnej wargi dolnymi zębami.
· Wykonywanie ruchów charakterystycznych dla żucia gumy.
· Szerokie otwieranie i zamykanie ust.
· Naprzemienne nadmuchiwanie policzków oraz stopniowe wypuszczanie powietrza.
· Wciąganie policzków do jamy ustnej.
· Wysuwanie i chowanie języka.
· Układanie języka w rulonik.
· Śmianie się z otwartymi ustami.
· Oddychanie wyłącznie przez usta albo tylko przez nos.
· Naśladowanie pszczoły, czyli wymawianie „zzzzzzz”.
· Wydawanie dźwięków typowych dla zdyszanego psa na sylabach „cha, cha”.
· Odczytywanie wybranego wierszyka dla dzieci z uwzględnieniem intonacji rosnącej i opadającej.
· Naśladowanie dźwięku syreny strażackiej z wykorzystaniem liter „e” oraz „i”.
Jak obniżyć głos? Proste ćwiczenia oddechowe
Ćwiczenia na obniżenie tonu głosu powinny przyciągnąć uwagę wszystkich, którzy pragną, aby wydawane przez nich dźwięki miały głębsze brzmienie. Basowy głos można przynajmniej w pewnym stopniu wytrenować poprzez: dmuchanie w piórko od dołu i jak najdłuższe utrzymywanie go w powietrzu, wielokrotne powtarzanie w ciągu dnia litery „u”, mruczenie niskich dźwięków albo zwiększanie przestrzeni rezonansowej dzięki naprzemiennemu wypowiadaniu samogłosek „a” oraz „i” bez zaciskania szczęki, tylko szeroko ją otwierając.
Wiedząc już, jak poprawić barwę głosu, jak go modulować, czy pogrubiać, warto też zająć się tematem higieny głosu. Wśród dobrych praktyk dbania o głos wymienia się między innymi: utrzymywanie odpowiedniej temperatury i wilgotności powietrza w pomieszczeniach, w których się najczęściej przebywa, nawadnianie organizmu, stosowanie środków nawilżających śluzówkę gardła, troskę o jakość snu, aktywność fizyczną oraz unikanie stresu, gwałtownych zmian temperatur, hałasu, kurzu, dymu papierosowego, kawy, alkoholu, czy dodawania ostrych przypraw do spożywanych posiłków.
SEKCJA FAQ
Jak pracować nad emisją głosu?
Nauka emisji głosu polega na wykonywaniu różnych ćwiczeń: oddechowych, artykulacyjnych, intonacyjnych oraz relaksacyjnych. Samo kształtowanie prawidłowej emisji głosu to rozłożony w czasie proces, który wymaga od zaineresowanej osoby regularności, samodyscypliny i cierpliwości, prowadzących do wyrobienia sobie pozytywnych nawyków.
Jak wzmocnić swój głos?
Trening głosu może też mieć na celu wzmocnienie jego brzmienia. Polecane ćwiczenia to: głośne czytanie książki z korkiem umieszczonym między zębami, powtarzanie rymowanek i łamańców językowych, wydawanie dźwięku „mmm” na różnych wysokościach (leżąc na plecach na twardym podłożu), nabycie umiejętności świadomego ziewania, nauczenie się oddychania przeponowego oraz wykonywanie automasażu czoła, skroni, policzków, ust i szyi.
Jak mieć głębszy głos?
Dla pewnej grupy ludzi niski głos jest czymś naturalnym. Osoby, które nie mogą powiedzieć, że to ich cecha charakterystyczna, mają możliwość obniżenia go poprzez wykonywanie odpowiednich ćwiczeń oddechowych (otwierających krtań i pobudzających dolne rezonatory). Liczy się tu zaangażowanie, systematyczność, a niekiedy niezbędna okazuje się pomoc profesjonalisty. Dlaczego się do tego dąży? Wszystko przez aspekt psychologiczny. Stereotypowo twierdzi się, że posiadacze głębokiego głosu są godni zaufania, uczciwi, pewni siebie i inteligentni oraz uznaje się ich za autorytety w swojej dziedzinie.
