CSR to skrót od angielskich słów corporate social responsibility, co na język polski tłumaczymy jako społeczna odpowiedzialność biznesu. Na czym konkretnie polega, jak wdrożyć ją do swojej firmy i jakie przykłady można by przytoczyć, aby dobrze poznać i zrozumieć główne założenia tej właśnie strategii? Zapraszamy na mały poradnik, w którym przybliżymy nieco ten modny i przede wszystkim ważny temat, który wpływa na zasady działania całej organizacji oraz jej pracowników i różne aspekty życia – nie tylko biznesowego, także i prywatnego. Przedstawimy ponadto konkretne działania CSR jako przykłady, które mogą służyć za wzór i inspirację.
Jaka powinna być społeczna odpowiedzialność biznesu?
Społeczna odpowiedzialność biznesu to pewne normy zachowań i postępowania, odnoszące się do funkcjonowania każdej organizacji, bez względu na jej lokalizację oraz wielkość. CSR dotyczy zatem zarówno wielkich, międzynarodowych firm, jak i niewielkich, rodzinnych przedsiębiorstw. Konkretne zasady CSR można znaleźć w specjalnym dokumencie - normie ISO 26000. Został on opublikowany 28 października 2010 przez Międzynarodową Organizację Standaryzacyjną (ISO) aż po 5 latach intensywnych prac nad tym tematem, przez ekspertów z 99 krajów. To świetny, wartościowy przewodnik, zawierający zasady i założenia prowadzenia odpowiedzialnego biznesu, w oparciu o takie obszary jak: ład organizacyjny, prawa człowieka, stosunki pracy, środowisko, sprawiedliwe praktyki rynkowe, relacje z konsumentami oraz zaangażowanie społeczne.
Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw – narzędzia
Jakie konkretnie narzędzia mogą służyć do wdrożenia społecznej odpowiedzialności w biznesie?
- działania na rzecz lokalnej społeczności – wsparcie lokalnych organizacji charytatywnych, osób potrzebujących, wspieranie edukacji dzieci i młodzieży,
- działania proekologiczne i prośrodowiskowe – mowa tutaj o różnego rodzaju inicjatywach mających na celu ochronę przyrody i minimalizowanie negatywnego wpływu prowadzenia firmy, czy produkcji danych dóbr na środowisko, na przykład walka z zanieczyszczeniami powietrza, zmniejszenie emisji szkodliwych substancji, recykling i segregacja odpadów, ograniczenie korzystania z plastiku,
- kampanie społeczne – różnego rodzaju działania marketingowe, prowadzone na przykład w mediach społecznościowych, mające na celu zwrócenie uwagi jak największej liczby odbiorców na dane problemy społeczne,
- programy dla pracowników – ciekawe inicjatywy mające na celu wsparcie rozwoju własnych pracowników zarówno na tle biznesowym, jak i prywatnym, organizowanie różnego rodzaju szkoleń, kursów językowych, kompetencji twardych oraz miękkich, programy integracyjne, czy wyrównujące szanse,
- raporty społeczne – prowadzenie konkretnej dokumentacji ukazującej działania oraz zasady firmy zgodne z CSR. Takie regularne prezentowanie i podsumowywanie podjętych inicjatyw dodaje wiarygodności i wpływa pozytywnie na wizerunek danego przedsiębiorstwa,
- systemy zarządzania – opracowanie metod zarządzania zasobami ludzkimi w poszanowaniu praw człowieka oraz pracownika,
- wolontariat pracowniczy – organizowanie różnego rodzaj akcji prospołecznych, w których mogą brać udział chętni pracownicy danej firmy, na przykład różnego rodzaju zbiórek na rzecz zwierząt, chorych i potrzebujących,
- zarządzanie łańcuchem dostaw – świadome i przemyślane dobieranie dostawców, sprawdzanie źródła produkcji danych dóbr, sposobu ich magazynowania, wysyłki i dystrybucji,
- znakowanie produktów – jasne i konkretne opisywanie produktów w odniesieniu do składu, bezpieczeństwa, daty ważności, ale także kraju powstawania, produkcji ekologicznej.
Społeczna odpowiedzialność biznesu – czym jest CSR?
Jak jeszcze można określić, co to są działania CSR? Innymi słowy, jest to wpływ postępowania i zasad danej organizacji nie tylko na jej pracowników, ale na całe społeczeństwo oraz środowisko. Zbiór świadomie i odpowiedzialnie podejmowanych czynności, które mają na celu prowadzenie firmy zgodnie z zasadami etycznymi oraz moralnymi. Pomaga to określić danemu przedsiębiorstwu własne założenia i koncepcje, którymi będzie się kierować i których planuje przestrzegać. Są to reguły oraz wytyczne dobrowolne, będące niejako drogowskazem w działaniach biznesowych i pozwalające tworzyć firmę, która w pozytywny sposób wpływa na zrównoważony rozwój, społeczeństwo oraz środowisko. CSR to działania etyczne, prowadzone z poszanowaniem przyrody, która nas otacza oraz drugiego człowieka.
Jeżeli chodzi o politykę firmy i życie jej pracowników, CSR opiera się głównie na przestrzeganiu praw człowieka, prawa pracy, zapewnieniu odpowiedniego przeszkolenia oraz warunków BHP na danym stanowisku, promowaniu ochrony zdrowia (na przykład dzięki dofinansowaniu do okularów, zapewnieniu odpowiedniego, ergonomicznego sprzętu komputerowego i wyposażenia domowego home‑office) działaniach mające na celu ochronę środowiska (na przykład poprzez rezygnację z plastikowych kubków, segregację śmieci), podkreślaniu etyki biznesu.
Co to jest CSR? Przykłady
Szukając sposobów na coraz to sprawniejsze wdrażanie w swojej firmie zasad CSR, warto opierać się na konkretnych przykładach, szukać inspiracji, zdobywać niezbędną wiedzę, prowadzić burzę mózgów, stale rozwijać się w tym temacie i szukać nowych sposób na dbałość o człowieka oraz o środowisko. Oto 15 (a nawet więcej) konkretnych przykładów, które warto byłoby wprowadzić do swojej własnej organizacji:
- redukcja odpadów i zanieczyszczeń,
- wykorzystywanie naturalnych oraz odnawialnych źródeł energii, na przykład instalacja fotowoltaiki,
- stosowanie się do zasad etyki oraz praw człowieka, równości, szacunku i tolerancji bez względu na wiek, płeć, rasę, kolor skóry, religię, poglądy polityczne, orientację seksualną,
- organizowanie różnego rodzaju zbiórek, pomocy dla dzieci z domów dziecka, dla zwierząt w schroniskach, pomocy uchodźcom i ofiarom działań wojennych, przekazywanie darowizn, wspieranie organizacji charytatywnych i użytku publicznego,
- organizowanie szkoleń i programów umożliwiającym pracownikom podnoszenie swoich kwalifikacji, zatrudnianie osób w trudnej sytuacji życiowej, na przykład z problemami zdrowotnymi, czy z niepełnosprawnością,
- świadome znakowanie produktów w przypadku własnej produkcji, sięganie po komponenty pochodzące z pewnych źródeł oraz z usług i pracy osób należycie traktowanych i wynagradzanych,
- zapewnianie etyki biznesowej oraz pracowniczej – prawa do godnego wynagrodzenia, zachowania balansu pomiędzy życiem biznesowym, a prywatnym, legalności zatrudnienia.
Jak wprowadzić CSR w swojej firmie?
W jaki sposób najlepiej zabrać się do wprowadzania zasad oraz metod CSR w firmie? Jak wdrożyć konkretne reguły w codzienne życie danej organizacji? Najlepiej krok po kroku, planując kolejne działania i akcje, organizując różnego rodzaju szkolenia dla pracowników. To ogromny krok naprzód w stosunku do dawnych lat, kiedy to większość firm nastawiona była głównie na jak największe zyski finansowe. Dziś na szczęście potrafimy spojrzeć szerzej i wypracować złoty środek pomiędzy interesami danego przedsiębiorstwa, a minimalizowaniem szkodliwego wpływu na środowisko i drugiego człowieka. Na tym właśnie opiera się idea zrównoważonego rozwoju. Warto wiedzieć, że obecnie wiele firm zewnętrznych organizuje także specjalne szkolenia i projekty wdrożeniowe, audyty dedykowane właśnie CSR, z których być może również warto byłoby skorzystać.
Dlaczego firmy stosują CSR?
Z jakich powodów i korzyści firmy coraz chętnie stosują działania CSR? Przede wszystkim różnego rodzaju zasady i akcje mające na celu dobro człowieka, zwierząt oraz środowiska, wpływają pozytywnie na marketing i wizerunek danej marki. Taka organizacja postrzegana jest z o wiele większym szacunkiem. Konsumenci chętniej sięgają po produkty i usługi firm zaangażowanych w społeczne oraz ekologiczne kampanie. Co ciekawe, może to zwiększyć nawet decyzje inwestycyjne oraz inwestorskie. Ponadto również rządy i organizacje państwowe znacznie chętnie wspierają firmy, które odpowiedzialnie dbają o stosowanie CSR, na przykład poprzez różnego rodzaju dotacje, czy ulgi podatkowe. Dodatkowo dzięki jasnym zasadom CSR i uwrażliwianiu na nie swoich pracowników, firmy mogą znacznie ograniczyć ryzyko występowania różnego rodzaju czynności nieetycznych, dyskryminacyjnych, mobbingowych zachowań, czy innych trudnych i problematycznych sytuacji.
Więc choć pozornie wdrożenie CSR może pociągać za sobą dodatkowe koszty oraz nakład pracy, tak naprawdę w dalszej perspektywie są to działania umożliwiające znaczną korzyść finansową, ponieważ można dzięki nim znacząco obniżyć konieczność płacenia różnego rodzaju kar i odszkodowań. CSR skoncentrowane na wsparciu zdrowia pracowników, zarówno fizycznego jak i psychicznego, może ograniczyć różnego rodzaju choroby zawodowe, wypalenie zawodowe, zminimalizować ryzyko wypadków w miejscu pracy. Zdecydowanie warto zarówno w przypadku dużych, międzynarodowych firm, jak i małych lokalnych przedsiębiorstw, zdecydować się na tego typu przyjazne praktyki.
Czy CSR jest ważny dla klientów oraz dla samych pracowników danej firmy?
Warto podkreślić, że nie tylko właściciele firm i korporacji przywiązują coraz większą wagę do etycznych zasad prowadzenia swojego biznesu. Także pracownicy zwracają coraz większą uwagę na wartości i zasady panujące w danym miejscu pracy. Podobnie wygląda to w odniesieniu do potencjalnych konsumentów – dziś wiele osób, aby nabyć dane produkty, dobra czy usługi musi identyfikować z daną marką, z jej wizerunkiem, poglądami, działaniami społecznymi, mieć zaufanie do danej spółki.
CSR w firmach , czyli szeroko pojęte działania prospołeczne i proekologiczne, zdecydowanie pozwalają zyskać większą popularność i uznanie potencjalnych klientów, a także pozwalają nawiązać nowe kontakty i zawrzeć owocne współprace. Czy zatem warto wprowadzić CSR do swojej firmy? Jak najbardziej tak! Choć efekty może nie będą od razu widoczne i szybko mierzalne, zdecydowanie są to działania godne pochwały, które w dalszej perspektywie zdecydowanie przyniosą całe morze korzyści i pozytywnych zmian.
CSR w Polsce i na świecie – przykłady
Jakie działania można śmiało uznać za dobre przykłady CSR w naszym kraju na przestrzeni ostatnich lat? Najlepszym z nich może być ogromne zaangażowanie firm i przedsiębiorstw w organizowanie pomocy, zbiórek i wolontariatu na rzecz pomocy ofiarom wojny w Ukrainie. Wiele firm wprowadziło nawet dodatkowe, płatne dni urlopu, które pracownik mógł przeznaczyć właśnie na pomoc uchodźcom. Inne znane akcje i inicjatywy będące świetnym przykładem zastosowania CSR przykład w praktyce:
- Danone „Podziel się Posiłkiem!”,
- Fundacja TVN „Nie jesteś sam”,
- POLSAT& Procter & Gamble „Podaruj dzieciom słońce”,
- T‑Mobile Polska „Pomoc mierzona kilometrami”,
- Tymbark „Z podwórka na stadion o Puchar Tymbarku”,
- L’Oréal Polska dla Kobiet i Nauk”,
- Orange „Pracownie Orange”,
- PKP Cargo „Firma przyjazna bieganiu”,
- Biedronka „Razem zadbajmy o zdrowie”,
- Polska Grupa Energetyczna „Energia słów”,
- Deloitte: Zwiększanie udziału kobiet na stanowiskach kierowniczych,
- Grupa Żywiec S. A .: Regulacja gospodarki odpadami,
- Grupa LO TOS: Dialog z pracownikami,
- La farge: Bezpieczeństwo w miejscu pracy,
- Aviva: Wsparcie dla niepełnosprawnych sportowców,
- Ceme x: Nowe technologie przyjazne środowisku,
- Starbucks – zatrudnianie pracowników z mniej reprezentowanych grup,
- Google – działania proekologiczne,
- Microsoft różnego rodzaju pozytywne działania w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu.
