Polska w ciągu 15 lat od chwili przystąpienia do UE uzyskała ponad 160 mld EUR z unijnych środków. W 2016 roku była to najwyższa kwota spośród wszystkich państw członkowskich. Przez cały ten okres wpłaciliśmy do unijnej kasy łącznie ponad 50 mld EUR, co sprawia że saldo rozliczeniowe z UE wynosi około 110 mld EUR, a Polskę można nazywać beneficjentem netto.
Partnerem materiału jest ConQuest Consulting.
W ciągu kolejnej siedmiolatki, czyli perspektywy budżetowej na lata 2021–2027, sytuacja może się jednak diametralnie zmienić – według planu Komisji Europejskiej możemy otrzymać nawet 23% mniej środków (z 83 mld EUR w trakcie obecnej perspektywy do 64,4 mld EUR w kolejnej). Co więcej, na podstawie prognoz ekspertów Polska w ciągu 8 lat może stać się płatnikiem budżetowym netto – czyli krajem, który wpłaca do kasy więcej, niż z niej otrzymuje w ramach wszelkich świadczeń czy dofinansowań.
Od czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej najwięcej pozyskanych środków zostało przeznaczonych na projekty związane z rozwojem infrastruktury, czyli rozbudowę oraz poprawę dróg i kolei. Znaczącym odbiorcą pieniędzy są również polscy przedsiębiorcy – zarówno ci początkujący, jak i już działający na rynku lub planujący rozpocząć proces ekspansji zagranicznej. Konkursy adresowane są do różnych grup: osób w różnym wieku, małych i średnich firm, na badania lub rozwój. Wyszukiwarka na stronie Funduszy Europejskich pozwala na znalezienie każdego rodzaju dotacji.
Dofinansowania dla osób fizycznych szansą na start i nie tylko
Pośród ponad 1 600 dostępnych programów wsparcia finansowego dla młodych (rozumianych jako osoby poniżej 30 roku życia) można znaleźć m.in. dotacje skierowane bezpośrednio do matek, ludzi bezrobotnych czy osób z niepełnosprawnościami. Projekty są najczęściej podzielone na poszczególne rejony Polski, a ich głównym celem pozostaje pomoc osobom zagrożonym ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Podobnie jest w przypadku programów adresowanych do osób, które przekroczyły 30 rok życia – pieniądze mają przyczynić się do ich aktywizacji zawodowej i umożliwić podjęcie pracy na różnych stanowiskach, często osobom w wieku okołoemerytalnym. Wiele programów łączy obie grupy wiekowe, oferując uczestnikom m.in. doradztwo zawodowe, szkolenia, pośrednictwo i oferty stażowe czy fundusze na choćby doposażenie miejsc pracy.
Małe i średnie przedsiębiorstwa w centrum zainteresowania
Pierwszą rzeczą, która rzuca się w oczy podczas przeglądania oferty dofinansowań dla firm, jest ich zdecydowanie mniejsza liczba niż tych proponowanych osobom fizycznym. Te liczy się w tysiącach, a o dostępnych programach dla przedsiębiorców mówi się raczej w dziesiątkach. W tym przypadku w grę wchodzą jednak większe sumy – niekiedy nawet siedmiocyfrowe.
Dotacje dla sektora mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw przybierają różne formy: od pożyczek przeznaczonych na zakup maszyn przez poręczenia na finansowaniu innowacyjnych projektów kończąc. Prace z zakresu badań i rozwoju, rozbudowa infrastruktury, wejście na nowe, perspektywiczne rynki – to główne zamierzenia i cele oferowanych unijnych grantów. Beneficjenci muszą spełniać wymagane przez regulamin warunki, niekiedy dysponować określonym procentowo wkładem własnym czy też działać w branży sprecyzowanej przez instytucję przyznającą środki.
Jak ubiegać się o dofinansowanie?
Przede wszystkim – najważniejsze to wybrać program w pełni pasujący do potrzeb, oczekiwań i wymagań stawianych przez instytucje przyznające wsparcie. Po dokładnym sprawdzeniu harmonogramu kolejnym krokiem będzie złożenie odpowiednio przygotowanego wniosku. Formularze dostępne są na stronach poszczególnych projektów, najczęściej wraz z instrukcjami dotyczącymi ich poprawnego wypełniania. Jeżeli wszystkie dokumenty zostaną zaakceptowane, strony przystępują do podpisania umowy. Należy pamiętać, że przyznane dotacje mają formę zwrotu kosztów wcześniej poniesionych przez beneficjenta.
Na niektórych etapach procesu dofinansowania osoby ubiegające się o nie mogą skorzystać z pomocy zewnętrznych firm z branży konsultingowej. Część z tych podmiotów specjalizuje się w składaniu i wypełnianiu wniosków, inne natomiast świadczą usługi doradcze, które są często jednym z warunków otrzymania środków.
Dotacje jako szansa do wykorzystania
Dofinansowania z UE mają na celu głównie rozwój osób fizycznych i przedsiębiorstw. Choć cały proces aplikacji i związana z nim dokumentacja mogą odstraszać, to dzięki poradom dostępnym na stronach poszczególnych funduszów czy (ostatecznie) zewnętrznych firm, każdy może znaleźć najlepszą dla siebie opcję i uzyskać wsparcie. Dotychczasowych beneficjentów programów unijnych można liczyć w dziesiątkach tysięcy, a liczba ta będzie stale rosnąć.
