Sytuacje kryzysowe w każdym wywołują strach i poczucie lęku. U niektórych jednak te emocje są na tyle silne, że odbierają zdolność logicznego myślenia i sprawnego podejmowania decyzji. Osoby te zamiast dążyć do uspokojenia karmią się informacjami potwierdzającymi ich lęki. Jak pracować i rozmawiać z człowiekiem owładniętym lękiem?
Obecna sytuacja kryzysowa wymusiła wprowadzenie szeregu zmian w naszym codziennym życiu, w tym i zawodowym. Większość z nas przeszła na zdalną pracę, która oznacza wprowadzenie szczególnego rodzaju komunikacji z innymi osobami. Nagle musieliśmy nauczyć się nowoczesnych technologii, odkryć nowe narzędzia. Jednak nie uspokoiło to sytuacji. Docierające ze wszystkich stron informacje potęgują strach przed jutrem. Widmo bezrobocia i bankructwa finansowego wciąż się nad nami unosi. Lęk rośnie i to niezależnie od tego, jak rzeczywiście wygląda sytuacja każdego z nas.
Dzieje się tak, ponieważ strach działa tunelowo. Widzi tylko niewielki wycinek rzeczywistości. Jest głuchy na inne argumenty niż te dowodzące o jego słuszności. Selektywnie dobiera docierające informacje. Takiemu widzeniu świata sprzyja tzw. element środowiskowy. Im więcej pojawia się komunikatów wzmacniających panikę z różnych obszarów otaczającego nas świata, tym lepiej dla strachu. Jak zarządzać ludźmi w takich warunkach?
Zorganizuj współpracownikom świat
Aby dziecko dobrze się rozwijało, potrzebuje stabilnych warunków codziennego życia, jasnych reguł i granic. Często nawet najmniejsze zaburzenie planu wywołuje niepokój czy strach. Podobnie jest z osobami dorosłymi owładniętymi negatywnymi emocjami. Dlatego tak ważne jest, by w sytuacji wywołującej lęk szef zespołu wyznaczył współpracownikom jasne cele z uwzględnieniem terminów ich wykonania. Nierzadko wiąże się to również z podpowiedzeniem sposobu wykonywania zadań. Jeśli o to zadbasz, osoby ogarnięte strachem z dużym prawdopodobieństwem skupią się na swoich obowiązkach, zapominając na ten czas o palącym je problemie lęku. Dlaczego? Bo mózg człowieka nie potrafi myśleć o dwóch rzeczach jednocześnie. Na szczęście.
Określ źródła strachu
Aby skutecznie komunikować się z osobą owładniętą strachem, należy poznać pochodzenie tej emocji. Dziś nie ma problemu w jej zdefiniowaniu. Epidemia wyzwoliła w większości pracowników obawy o ich przyszłość. Gdy określisz źródła strachu, zastanów się, czy masz ochotę wpływać na obraz świata osoby tkwiącej w lęku. Być może, jeśli odnalazła się w aktualnych realiach i wywiązuje się ze swoich obowiązków, wcale nie musisz tego robić. Każdy dobry menedżer jednak wie, że pracownik zestresowany jest mniej wydajny i skuteczny. W związku z tym warto postawić na zarządzanie empatyczne, które pomoże ci zmotywować ludzi do działania nawet w trudnych czasach.
Motywuj w kryzysie
Aby zmniejszyć poczucie strachu pracowników, postaw na personalizację komunikacji. Ważnym krokiem w procesie skutecznej rozmowy z zestresowaną osobą jest poznanie jej źródeł informacji. Gdy ci się to uda, przygotuj wiadomości burzące jej dotychczasowy ogląd rzeczywistości. Powinny one pochodzić z miejsc równie wysoko ocenianych przez bojącego się człowieka, jak te, z których obecnie korzysta. W przeciwnym razie nie zatrzymasz nikogo w pędzie strachu i nie zachęcisz do pochylenia się nad argumentami świadczącymi o odmiennym obrazie sprawy. Powołuj się na rzetelne i sprawdzone źródła.
Można na przykład przypuszczać, że informacje pochodzące bezpośrednio od zarządu będą miały większy ciężar gatunkowy niż te pozyskane od koleżanki z działu współpracującego. Ważne jednak jest to, by pamiętać o zasadzie wielokrotności powtarzania komunikatu. Tak często, jak to możliwe powtarzaj te same – pozytywne – informacje, dążąc do efektu zdartej płyty.
Szanuj odczucia innych, nawet jeśli się z nimi nie zgadzasz
Każdy ma prawo odczuwania takich, a nie innych emocji. Próba ich negacji spowoduje jedynie wzmocnienie oporu, agresję i zatrzaśnięcie się na jakiekolwiek argumenty. Takie reakcje są szczególnie silne w przypadku negatywnych dla człowieka odczuć. Mózg odpowiada wówczas „Odeprzyj atak! Broń się!”. Aby budować porozumienie z bojącą się osobą, staraj się zrozumieć jej odczucia i werbalizuj to. Negując stanowisko pracownika, atakujesz go, natomiast mówiąc: „rozumiem twoje odczucia”, przechodzisz do współpracy. Tworzysz w ten sposób dobre podłoże do zaprezentowania innej perspektywy.
Podczas kryzysu menedżer walczy o swój autorytet, a nie tylko o spokój i siłę pracującego dla niego zespołu. W dobie powszechnego lęku, jak nigdy wcześniej, musisz umiejętnie pochylić się nad każdym członkiem zespołu. Tylko pełny szacunek i otwartość na cudze – zwłaszcza negatywne – emocje pozwolą ci zapanować nad sytuacją. Doceń ten czas, budując zespołową wspólnotę i pielęgnując swoją inteligencję emocjonalną.
