Big data, digitalizacja, mobilność i sieci społecznościowe silnie wpływają na sposób, w jaki pracujemy. Bene współpracuje z międzynarodowymi ekspertami, aby identyfikować i wyprzedzać trendy związane z biznesem, a następnie przekształcać tę wiedzę w innowacyjne koncepcje i produkty biurowe. Wyniki najnowszych analiz opublikowane zostały w pierwszym tak kompleksowym i nowatorskim raporcie Bene „Future of Work Report”.
Partnerem materiału jest Bene.
Aż 40 międzynarodowych ekspertów reprezentujących różne branże i punkty widzenia, zebranych razem przy okrągłym stole w Berlinie, Londynie i Wiedniu. Istotne tematy dotyczące zmian społecznych, politycznych i przemysłu omawiane wspólnie podczas licznych paneli dyskusyjnych. Analiza różnych biznesowych potrzeb – od dużych międzynarodowych korporacji do lokalnych start‑upów. Starcie biznesu, sztuki i pracy badawczej prowadzące do zdefiniowania na nowo czynników, które warunkują współczesny postęp i innowacje. Efektem tej pracy jest „Future of Work Report”, najnowsza publikacja Bene analizująca współczesne trendy rządzące środowiskiem pracy. Innowacyjny projekt miał swoją premierę we wrześniu 2017 roku w IDEA LAB Bene w Wiedniu, podczas spotkania zorganizowanego wspólnie z Kołem Darwina. Raport kontynuuje tradycję poprzednich publikacji Bene, bardzo dobrze przyjętych przez czytelników. Podobnie jak poprzednie edycje, raport nie stara się dostarczyć gotowych odpowiedzi na pytania dotyczące drogi do biznesowego celu. Zamiast tego oferuje ekspercką analizę wyzwań, z którymi każda firma – niezależnie od wielkości – będzie musiała się zmierzyć, jeśli ma nadzieję na sukces w swojej branży.
Cztery istotne obszary rządzące współczesnym biznesem
Co sprawia, że jedne firmy odnoszą biznesowy sukces, a inne nie są w stanie wybić się ponad konkurencję? Co oznacza prowadzenie biznesu w XXI wieku, w dobie digitalizacji i mobilności? Które zasoby są najbardziej istotne z punktu widzenia firmy nastawionej na rynkową ekspansję? Z tymi pytaniami zmierzyli się eksperci zaproszeni przez Bene do współpracy przy nowej publikacji. Wykorzystując rewolucję cyfrową jako punkt wyjścia, przeprowadzili metodyczny przegląd najnowszych trendów i ich wpływu na środowisko pracy. Analiza pozwoliła na wyodrębnienie czterech obszarów, które w najbliższym czasie będą warunkowały powodzenie w biznesie. Należą do nich: digitalizacja, przywództwo, nowe formy współpracy i środowisko pracy. W ramach najnowszej edycji raportu Bene stara się zilustrować i podsumować każdy z tych trendów, opierając się na wiedzy międzynarodowych ekspertów reprezentujących różne perspektywy. Umożliwia kompleksową analizę pytań, z którymi zmagają się firmy myślące o biznesowej przyszłości. Dzięki temu jest narzędziem, z którego przedsiębiorstwa mogą korzystać przy opracowywaniu własnych strategii rozwoju.
Ten tekst jest częścią projektu Biura: nowa definicja przestrzeni. Architektura. Design. Komfort pracy. Funkcjonalność przestrzeni i efektywność pracowników. Podpowiadamy, co warto zmienić w otoczeniu biurowym, by codzienna praca była bardziej efektywna i przyjemna. Odkrywaj i zmieniaj swoje biuro »
Biznes w dobie digitalizacji
Cyfrowa transformacja wkracza we wszystkie dziedziny naszego życia, rewolucjonizując sposób, w jaki pracujemy i żyjemy. Dlatego w pierwszym rozdziale „Future of Work Report” kluczowe miejsce zajęły takie zjawiska, jak: cyfrowe modele biznesowe, robotyka, sztuczna inteligencja, internet rzeczy i technologie, które mniej lub bardziej jawnie i zależnie od naszej woli zmieniają życie, jakie znamy. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że każdy z nas jest współtwórcą produktów i usług opartych na zbieraniu i analizie danych. Gdy tylko używamy Amazona, Google’a, Facebooka lub Siri, przekazujemy swoje dane osobiste do oprogramowania sztucznej inteligencji. Eksperci zauważają, że dzięki umiejętności analizy tych wszystkich danych, wyciągania z nich wniosków i dostosowywania do bieżących realiów, maszyny przewyższyły ludzką inteligencję w wielu dziedzinach. Ale akceptacja człowieka jest decydującym czynnikiem przy określaniu, czy i w jakim stopniu sztuczna inteligencja rozprzestrzeni się i wejdzie w nasze życie.
Coraz więcej organizacji boryka się z problemem cyfryzacji i tego, jak powinny na nią reagować. Przede wszystkim dlatego, że cyfrowa rewolucja podaje w wątpliwość sens długoterminowego planowania i odsyła w niepamięć wszystkie archaiczne modele rozwoju biznesu. Jak zauważa prof. Christoph Mandl z Business Management Institute na Uniwersytecie w Wiedniu, trwałą tendencją naszych czasów jest gospodarka dzielenia i to ona będzie w przyszłości definiowała naprawdę wartościowe zasoby oraz ich wpływ na rozwój przedsiębiorstw. Z jednej strony ludzie są gotowi udostępniać swoją wiedzę po niskich kosztach społecznościom internetowym, a jednocześnie cyfrowy model wymiany informacji obniża cenę i tym samym próg wejścia do biznesowej gry. Główną konsekwencją jest to, że w przyszłości firmy odnoszące największe sukcesy nie będą już tymi z najlepszymi produktami, ale tymi, które generują najlepsze dane, dzięki którym oferują najlepsze usługi.
Więcej niż podsumowanie
„Future of Work Report” to rzetelna i szeroka analiza trendów, jakie w najbliższych latach będą rządziły naszym życiem zawodowym i miały decydujący wpływ na rozwój biznesu. Aby nie zatracić obiektywizmu, wiedza wykorzystana do przygotowania publikacji pochodzi z różnych źródeł – analiz rynkowych, fachowej literatury, a przede wszystkim doświadczeń międzynarodowych ekspertów, także przedstawicieli biznesu. Dzięki temu „Future of Work Report” to znacznie więcej niż tylko podsumowanie pewnego etapu zmian. Projekt ma wymiar bardzo praktyczny, pozwala dokonać analizy dotychczasowej działalności firmy i przygotować ją na globalne przemiany, związane choćby z takimi zjawiskami, jak postęp technologiczny, nowy sposób pracy warunkowany przez wzrost roli informacji czy zmiana potrzeb samych pracowników. Ten ostatni czynnik ma bezpośrednie przełożenie także na wzrost roli biura, które z pozycji miejsca do pracy awansowało do rangi przestrzeni sprzyjającej wymianie myśli i doświadczeń, wspierającej kreatywność i na tyle elastycznej, żeby pogodzić interesy różnych grup pracowników. Tym samym stało się ważnym elementem kultury organizacji i motywatorem, na który pracownicy zaczęli zwracać uwagę już na etapie rekrutacji. Nie oznacza to oczywiście, że firmy pracujące w modelu tradycyjnym nie mają szansy zainteresować kandydatów swoją ofertą. Z biegiem czasu będzie to jednak coraz trudniejsze, ponieważ praca ściśle zadaniowa i przypisanie osoby do miejsca oraz stanowiska będzie świadczyło o małej elastyczności i zorientowaniu przedsiębiorstwa na potrzeby pracowników.
Didi Lenz, Head of Research&Design and Application Development, Bene
W tym kontekście jasne jest również, że dostęp do zasobów staje się ważniejszy niż ich własność. Już dzisiaj firmy mogą odnosić wielkie sukcesy bez posiadania strategicznie ważnych dóbr. Uzyskują do nich dostęp poprzez zbieranie i analizowanie dostępnych danych lub np. za pośrednictwem crowdsourcingu, czyli zaangażowania internautów w zadania, które do tej pory były zastrzeżone dla wąskiej grupy specjalistów. Dzięki temu mogą korzystać z najlepszych na świecie pracowników wiedzy bez konieczności samodzielnego ich zatrudniania. Przykładem takiego efektywnego wdrażania cyfrowych modeli biznesowych są często start‑upy, zaś największe zagrożenie taka wizja przyszłości stanowi dla prestiżowych firm działających w tradycyjnych sektorach gospodarki, takich jak banki. Nagle bowiem zwycięskie modele biznesowe oparte są na dzieleniu się i dlatego firmy mające zintegrowane procesy, które wcześniej korzystały z ekonomii skali, najpierw przestaną nadążać za szybkimi zmianami, a następnie utracą swoją konkurencyjność, także na rynku pracy. Badania opublikowane przez Światowe Forum Ekonomiczne pokazują, że 65% miejsc pracy, które będą oferowane w ciągu najbliższych 10 lat, jeszcze nie istnieje. Badacze odkryli również, że większość ludzi będzie miała więcej do czynienia z robotyką i sztuczną inteligencją, zarówno w pracy, jak i w domu. To, czy jest to szansa, czy zagrożenie, jest kwestią perspektywy: pozytywne głosy twierdzą, że krótsze godziny pracy mogą prowadzić do tego, że ludzie wykorzystają wolny czas do robienia rzeczy ważnych. Z drugiej strony istnieją obawy, że – jak to określił Ali Mahlodji, współzałożyciel whatchado – „faza przejściowa zaszkodzi wielu ludziom, ponieważ nie będą w stanie poradzić sobie z transferem, a przepaść między bogatymi a biednymi może stać się jeszcze większa”. Dlatego eksperci uważają, że odpowiedzialne podejście do tematu technologii w biznesie wymaga, aby jak najszybciej uzgodnić globalne zasady dotyczące sztucznej inteligencji. W przeciwnym razie możemy przekroczyć cienką linię, która spowoduje utratę kontroli nad tą kwestią. Jedno wydaje się jasne: roboty i sztuczne inteligencje głęboko zmienią organizacje i ich struktury personalne. Jeśli chcemy, aby dzisiejsze dzieci były dobrze przygotowane na jutrzejszy rynek pracy, zamiany te muszą jak najszybciej objąć także system edukacji.
Przywództwo na miarę XXI wieku
Aż 77% przebadanych liderów biznesu w Niemczech uważa, że w związku z globalnymi zmianami w sposobie realizacji obowiązków służbowych i podejściu do pracy potrzebujemy nowej kultury przywództwa. Zmiany dokonujące się w środowisku pracy nie działają tak dobrze z tradycyjnymi strukturami hierarchicznymi, do rozwoju wymagają bowiem współpracy, samoorganizacji i wymiany wiedzy z równymi sobie ekspertami. Dlatego drugi rozdział „Future of Work Report” poświęcony został nowym modelom przywództwa i jego czterem kluczowym aspektom – adaptacji do zmieniających się warunków, samoorganizacji pracy, elastycznemu zarządzaniu oraz zaangażowaniu pracowników w proces twórczy.
VUCA, czyli akronim dotyczący zmienności, niepewności, złożoności i niejednoznaczności, doskonale oddaje ewoluujące warunki, z którymi w ostatnich latach muszą poradzić sobie tradycyjne organizacje. Coraz większe ilości danych i informacji są generowane i wymieniane na całym świecie z niespotykaną szybkością. Prowadzi to do równie przyspieszonego tempa zmian, widocznego np. na rynkach akcji. Wzrasta także niepewność, ponieważ zmienne stają się coraz trudniejsze do analizy i interpretacji, a przez to mnożą się nieporozumienia. Dlatego dzisiejsi liderzy biznesu muszą zrobić więcej, niż tylko podejmować autorytarne decyzje. Powinni mieć odwagę, by wkroczyć na nowe terytoria i pozostawić stare ścieżki, aby odkryć nowe. Personel musi zaś zostać zaangażowany w cały proces zbierania, analizowania danych i opracowywania planu działania. Tylko wtedy, gdy dzieli z liderem odpowiedzialność, decyzje mogą doprowadzić do trwałego sukcesu firmy. Kluczowe czynniki w tym przypadku to zaufanie i komunikacja, pracownicy powinni również być wspierani w procesie uczenia się i współpracy. Na szczęście coraz więcej firm zdaje sobie sprawę, że wewnętrzne procesy biurokratyczne i monitorujące zwykle nie przynoszą zakładanych rezultatów, a dotychczasowy hierarchiczny i ściśle zadaniowy model pracy to archaizm, który nie znajduje zastosowania we współczesnych firmach. Najbardziej efektywne zespoły nie mają odgórnie narzuconej hierarchii z obowiązkami dyktowanymi przez menedżera. Chodzi raczej o zapewnienie zespołom swobody kierowania własnymi działaniami, samodzielnego ustalania hierarchii i zakresu odpowiedzialności w ramach realizowanych zadań i o zaufanie, które podtrzyma wewnętrzną motywację ludzi do pracy. Nie wszystkie organizacje są gotowe na tak rewolucyjne zmiany, ale wszystkie powinny je przemyśleć i systematycznie wdrażać. Bez tego zostaną w tyle stawki – zarówno w wyścigu o nowych pracowników, jak i biznesowy sukces.
Cel w pracy czy praca jako cel
Podczas gdy to, co czyni pracę celową, oznacza różne rzeczy dla różnych ludzi, eksperci są zgodni, że we współczesnym świecie idea znalezienia celu w pracy staje się coraz ważniejsza. Temu właśnie zagadnieniu oraz czynnikom z nim związanym – warunkom pracy, nowym formom realizowania zawodowych obowiązków i marce pracodawcy – poświęcony został trzeci rozdział „Future of Work Report”.
Badania opublikowane przez Światowe Forum Ekonomiczne pokazują, że 65% miejsc pracy, które będą oferowane w ciągu najbliższych 10 lat, jeszcze nie istnieje.
Każdy ma inne wyobrażenie o tym, co sprawia, że praca ma znaczenie. Dla efektywności pracy, satysfakcji osobistej i naszego tzw. life‑work balance powinniśmy jednak mieć nadzieję, że wykorzystanie maszyn do rutynowych zadań i finansowe oraz prawne zabezpieczenie pracowników będzie oznaczać, że coraz więcej osób będzie w stanie realizować działania, które uznają za ważne i warte swojego zaangażowania. Znaczenie pracy dla jednostki i wspólna wizja celu w firmie są bowiem silnymi czynnikami motywującymi dla każdego pracownika. Podwójnego znaczenia nabierają zaś w przypadku nowego, młodego pokolenia milenialsów. Dlatego firma dążąca do rekrutowania talentów musi oferować więcej niż przyzwoitą pensję i atrakcyjny pakiet dodatkowych benefitów. Osoby poszukujące pracy coraz większą uwagę zawracają na takie elementy, jak kultura organizacyjna i indywidualne możliwości rozwoju, bardzo ważna staje się też równowaga między życiem zawodowym a prywatnym. Jak wyjaśnia Hermann Arnold, współzałożyciel i CEO firmy Haufe‑umantis, „ludzie, którzy mogą wybrać to, nad czym chcą pracować i gdzie, często chcą więcej, niż tylko zarabiać pieniądze. Chcą się identyfikować z firmą, produktem lub swoją pracą”. Szczególnie mocno zależność ta widoczna jest w przypadku młodych ludzi. Badanie Deloitte „Millennial Survey 2016” pokazuje, że pokolenie Y przede wszystkim chce odpowiedzialności lidera, elastycznej pracy i wartości, które wykraczają poza zyski. To samo badanie pokazuje również, że to pokolenie jest znacznie bardziej skore nadać wyższy priorytet wartościom osobistym nad wartościami firmy. Jeśli filozofia firmy lub określona decyzja nie pasuje do ich własnego systemu wartości, łatwiej im powiedzieć „nie”. Biorąc pod uwagę, że milenialsi stanowią kilkanaście procent prywatnych gospodarstw domowych w krajach rozwiniętych, firmy myślące przyszłościowo muszą znacznie bardziej skupiać się na zbudowaniu spójnego, partnerskiego wizerunku i nadaniu swoim działaniom głębszego sensu, także gospodarczego czy społecznego. Należy też pamiętać, że zespół nie musi oznaczać sztywnej hierarchii. W przypadku pokolenia, dla którego podwójnie ważna jest osobista satysfakcja, dużo lepiej sprawdzi się forma kolektywu złożonego z utalentowanych jednostek, które będą mogły na równych warunkach realizować swoje projekty i uczestniczyć w życiu firmy.
Wymiary efektywnej współpracy
Liczne badania potwierdzają, że przedsiębiorstwa współpracujące – w których indywidualne osiągnięcia wspierają sukces całej organizacji – mają znacznie większe osiągnięcia w biznesie. Według badań, nawet 80% innowacyjnych pomysłów rodzi się podczas burz mózgów i bezpośrednich interakcji pomiędzy pracownikami. Nowoczesne firmy szybko doceniają tę zależność, tworząc warunki wspierające pracę zespołową. Takie podejście wpływa zresztą nie tylko na efektywność pracy, ale też motywację i zaangażowanie zespołu. W miarę jak firmy zagłębiają się w cyfrową transformację i mierzą z wyzwaniami globalizacji, muszą również uporać się z ich ubocznym efektem w postaci depersonalizacji. Dlatego potrzebujemy miejsc, w których ludzie – jako istoty społeczne – mogą zaspokoić swoją potrzebę osobistej wymiany. Wykorzystanie tego potencjału i stworzenie takich warunków w ramach organizacji może przynieść firmie wymierne korzyści, którym poświęcony został czwarty rozdział publikacji Bene „Future of Work Report”.
Pełna wersja raportu Bene „Future of Work Report” dostępna jest do pobrania na stronie futureofwork.bene.com.
