Niemiecki koncern uruchomił kompleksowy program opieki zdrowotnej w podległych spółkach, będący uzupełnieniem albo dopełnieniem badań profilaktycznych wynikających z kodeksów pracy, które funkcjonują w poszczególnych krajach. W Polsce obowiązuje on od 2012 roku. Jak wygląda oferta zdrowotna w Volkswagen Poznań i jakie są jej efekty, mówi firmowy lekarz medycyny pracy Dorota Niedbalska.
Partnerem materiału jest Volkswagen Poznań.
Skąd się wziął pomysł na program zdrowotny w Volkswagen Poznań?
Nie jesteśmy autorem tego programu. Checkup, bo tak się nazywa ten program, powstał centralnie w koncernie i wdrożyły go wszystkie spółki należące do VW, bez względu na kraj. Z naszej perspektywy jest to wartościowe badanie, bo umożliwia pracownikom monitorowanie zdrowia. Zatrudniamy ponad 10 tysięcy ludzi i zależy nam, aby utrzymywać załogę w dobrej kondycji zdrowotnej i tak zarządzać zdrowiem oraz stanowiskami pracy, żeby doprowadzić jak największą liczbę osób w zdrowiu do okresu emerytalnego.
Na czym polega ten program? Ile osób w nim uczestniczy? Jak długo Volkswagen będzie go wdrażał?
Zgodnie z polskim kodeksem pracy każdy pracownik przed przystąpieniem do pracy musi uzyskać od lekarza medycyny pracy orzeczenie o zdolności do podjęcia obowiązków zawodowych na określonym stanowisku. Dla poszczególnych zawodów i stanowisk lekarz wydaje tę zdolność na określony czas. Checkup jest pakietem badań profilaktycznych, z których pracownicy mogą skorzystać dobrowolnie raz na trzy lata. W danym roku jest wykonywany podczas badania okresowego, wynikającego z przepisów kodeksu pracy. Checkup składa się z badań laboratoryjnych, diagnostycznych i lekarskich, które dają badanemu wiedzę na temat ważnych parametrów zdrowia, pozwalają wykryć chorobę na wczesnym etapie i podjąć wczesne leczenie. Oferta jest bardzo bogata, na przykład poza badaniami krwi i moczu diagnozuje się parametry sercowo‑naczyniowe (ciśnienie krwi i tętno, EKG spoczynkowe, indeks ryzyka sercowo‑naczyniowego), skład ciała (wskaźnik BMI, masa tkanki mięśniowej, masa tkanki tłuszczowej, zawartość wody w organizmie, wskaźnik tłuszczu wisceralnego, wskaźnik budowy ciała, wiek metaboliczny), ogólną sprawność fizyczną, wzrok, słuch oraz pojemność płuc. Dostęp do wyników mają tylko osoby, których badanie dotyczy i Dział Ochrony Zdrowia Volkswagen Poznań. Od momentu uruchomienia programu, czyli od 2012 roku, do dziś przystąpiło do Checkup około 80% załogi.
Dzięki temu programowi możemy prowadzić w spółce prozdrowotną politykę. Pod koniec każdego roku przygotowujemy kalendarz akcji profilaktycznych. Walczymy z otyłością, z chorobami cywilizacyjnymi, jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca. Promujemy aktywność fizyczną, między innymi w Centrum Rehabilitacyjno‑Sportowym, które mieści się na terenie zakładu, pracownicy mogą dbać o swoją kondycję zgodnie z naszymi zaleceniami. To o tyle ważne, że na ponad 10 tysięcy zatrudnionych 6 tysięcy to osoby pracujące fizycznie w obszarze produkcyjnym. Dla nich zatem narząd ruchu jest narzędziem pracy.
Jakie są efekty prowadzenia Checkup?
Mamy zbiorcze dane statystyczne, na podstawie których spółka buduje swoją politykę prozdrowotną połączoną z polityką personalną. To po pierwsze. Po drugie, te dane pozwalają nam analizować stan zdrowia i wpływać na pewne decyzje dotyczące choćby ergonomicznych stanowisk pracy czy sposobu zarządzania pracownikami na stanowisku pracy. Umożliwiają także tworzenie konkretnych procedur, na przykład procedury przesuwania osób, które utraciły zdolność do pracy bądź mogą ją wkrótce utracić.
Dzięki szczegółowym badaniom udało się nam wykryć na wczesnym etapie nowotwory gruczołu krokowego, tarczycy, układu krwiotwórczego, choroby układu krwionośnego, cukrzycę oraz stany przedcukrzycowe, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej wymagające leczenia i wiele innych. Wiemy też, że około 70% naszej załogi powinno kontrolować wartości ciśnienia tętniczego, a około 60% ma zalecenia dotyczące redukcji masy ciała i zmiany nawyków żywieniowych.
Co się dzieje, kiedy wynik badania jest niepokojący? W jaki sposób firma może wywrzeć presję na pracownikach, aby podjęli leczenie, zmienili tryb życia, nawyki żywieniowe czy stali się bardziej aktywni?
Każde badanie kończy się wydaniem orzeczenia o zdolności do pracy. W ekstremalnych przypadkach orzekamy o niezdolności do pracy na danym stanowisku, odraczamy wydanie zdolności albo skracamy okres zdolności do pracy. Odnotowujemy taki fakt w dokumentacji medycznej, mobilizujemy daną osobę do zmiany stylu życia i zrealizowania dalszych zaleceń. Zazwyczaj jest tak, że po badaniu, podczas którego stwierdzamy odchylenia od normy, pracownik dostaje skierowanie do internisty, który przejmuje nad nim opiekę. Poza tym sprawujemy nad załogą nadzór pielęgniarski. W Dziale Ochrony Zdrowia Volkswagen Poznań są zatrudnione pielęgniarki, które pracują w systemie trójzmianowym. Każda z nich opiekuje się 300 pracownikami i mobilizuje tych, którzy powinni zwiększyć aktywność fizyczną czy zmienić nawyki żywieniowe. Podczas kolejnego badania pracownika wiemy, jakie miał/ma problemy, jakie dostał zalecenia i czy się do nich zastosował.
Możemy tylko stwarzać ludziom możliwości, wskazywać kierunek postępowania i liczyć, że będą podejmowali dobre wybory co do własnego zdrowia i samego siebie.
Powiedziała pani, że jednym z problemów jest otyłość. Jak sobie z nią firma radzi?
Faktycznie, mamy grupę pracowników, którzy mają dużą nadwagę. To spory problem, ponieważ dotyczy przeważnie pracowników fizycznych, którym wysoka sprawność jest potrzebna w największym wymiarze. W bieżącym roku nawiązaliśmy współpracę z Uniwersytetem Medycznym w Poznaniu. Walka z nadwagą i otyłością jest jednym z tematów, którymi się zajmujemy w ramach tej współpracy. W tej chwili finalizujemy prace przy specjalnym programie. Chcemy, aby osoby z nadwagą redukowały zbędne kilogramy, ale nie na terenie poradni Volkswagen Poznań tylko w Klinice Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Sami możemy tylko stwarzać ludziom możliwości, wskazywać kierunek postępowania i liczyć, że będą podejmowali dobre wybory co do własnego zdrowia i samego siebie, zgodnie z misją naszej strategii zdrowotnej: pracownicy dbający o zdrowie w firmie wspierającej zdrowie.
Program profilaktyki zdrowotnej w nakreślonym kształcie sporo kosztuje. Czy Checkup przekłada się w jakimś procencie na budowanie zaangażowania zatrudnionych, na ich lepszą motywację do pracy? Jakie korzyści odnoszą pracownicy, a jakie pracodawca?
Wykrywanie problemów zdrowotnych, egzekwowanie zaleceń lekarskich, ciągła opieka pielęgniarska bez wątpienia podnoszą ogólny poziom stanu zdrowia zatrudnionych, obniżają ryzyko absencji chorobowej albo trwałej niezdolności do pracy, więc jest to wymierny efekt dla pracodawcy. Poza tym funkcjonowanie całodobowych ambulatoriów na terenie wszystkich czterech zakładów jest atutem konkurencyjnym Volkswagen Poznań. A dla pracowników? Uważam, że są zadowoleni, ponieważ uczestnictwo w programie jest dobrowolne i bezpłatne. 80% załogi bierze w nim udział ponownie. Ponadto w ambulatoriach firmowych oferujemy szeroki wachlarz usług – pracownicy mają dostęp do lekarzy specjalistów: pulmonologów, laryngologów, okulistów, neurologów, ortopedów, internistów, do laboratorium na terenie każdego zakładu; mają też dostęp do wielu badań diagnostycznych. Wszystko dzieje się w miejscu i czasie pracy.
Czy firma wyliczyła stopę zwrotu z pieniędzy zainwestowanych w zdrowie załogi? Czy efekty tej inwestycji były przekładane na konkretne mierniki ekonomiczne?
Najlepszym miernikiem jest bardzo niski poziom absencji chorobowej w stosunku do liczby zatrudnionych.
