W walce o efektywność i zaangażowanie pracowników firmy sprawdzają różne sposoby. Popularność zyskują projekty z zakresu well‑being. Na czym polegają? Czy i jakie przynoszą korzyści – zarówno pracownikom, jak i pracodawcom?
O tym, że zdrowie, samopoczucie i dobrostan pracowników są ważne, wiadomo było od zawsze. Podpowiadała to chociażby intuicja, a ostatnimi czasy potwierdziły liczne badania, które zmotywowały firmy do większej aktywności na tym polu. Obecnie – również w polskich organizacjach – idee well‑being święcą triumfy. Z badań ICAN Research wynika, że już co czwarta firma (24%) wykorzystuje trend dbania o zdrowie pracowników, stawiając na programy prozdrowotne. Dlaczego tak się dzieje?
Firmy mają coraz większą świadomość tego, że to, jak ludzie sobie radzą z obowiązkami zawodowymi, zależy zarówno od ich funkcjonowania psychicznego, jak i fizycznego – dlatego projekty well‑being często obejmują pracę z ciałem oraz rozwój umiejętności miękkich – przekonuje Mateusz Banaszkiewicz, psycholog zdrowia z Uniwersytetu SWPS.
Kto ma ludzi, ten ma przewagę
Wskaźnik Wellbeing Index opracowany przez Instytut Gallupa wraz z firmą Healthways to drogowskaz wskazujący na pięć kluczowych elementów, które zapewniają poczucie zadowolenia i spełnienia zarówno w życiu codziennym, jak i zawodowym. Są to:
sens (purpose): chęć do realizacji celów zawodowych, lubienie tego, co się robi,
relacje (social): przyjazna atmosfera, dobry kontakt ze współpracownikami opierający się na wzajemnej życzliwości, szczerości i otwartości, a także zaufaniu,
finanse (financial): poczucie stabilizacji i bezpieczeństwa finansowego, ale też przekonanie, że wynagrodzenie jest adekwatne do pełnionych obowiązków,
społeczność (community): wspólnotowość w miejscu pracy, poczucie dumy z bycia częścią firmy, więź ze współpracownikami,
stan fizyczny (physical): dobre zdrowie i zasoby energii pozwalające na codzienną aktywność plus zdrowe odżywianie.
Niestety tylko 7% dorosłych osiąga dobrostan we wszystkich pięciu elementach. Jednocześnie niemal aż 30% badanych twierdzi, że żaden z tych elementów nie jest zaspokojony.
Z pomocą przychodzą pracodawcy, którzy coraz częściej czują się odpowiedzialni za samopoczucie pracowników. Organizują liczne projekty z zakresu well‑being, które oferują holistyczne podejście do dobrostanu zatrudnionych. Projekty dotykają kilku obszarów: psychologii zdrowia, pracy z ciałem, odpowiedniego żywienia. Stanowią one dodatkowe benefity dla pracowników.
Ćwiczenia na zdrowy kręgosłup to więcej niż ćwiczenia
Każdy projekt rządzi się swoimi prawami. Od ponad trzech lat Joanna Gieldarska prowadzi dla pracowników firmy Aviva zajęcia „zdrowy kręgosłup w pracy”. Odbywają się one w organizacji, co jest wygodne, bo nie wymusza na pracownikach dodatkowego wysiłku związanego chociażby z dojazdem.
Dobostan pracowników jest ważny. #Wellbeing to nie moda, lecz konieczność
Na początku były to zajęcia mniej dynamiczne, oparte głównie na elementach stretchingu, jogi, pilatesu, tak by pracownicy nie musieli się do nich specjalnie przygotowywać. Później potrzeby grupy zwiększyły się, uczestnicy chcieli ćwiczyć bardziej intensywnie, dlatego włączyliśmy także zajęcia cardio oraz wzmacniające – wspomina Joanna Gieldarska, psycholog i trenerka fitness.
Kobieta aktywizuje pracowników nie tylko podczas zajęć, ale daje im też wskazówki, jak w czasie pracy mogą zadbać o swoje samopoczucie i odciążyć kręgosłup skazany na osiem godzin siedzenia za biurkiem. Aby zapobiegać bólowi, który pojawia się w wyniku długiego siedzenia, warto robić sobie przerwy w trakcie pracy. Podczas zajęć uczę pracowników, co robić pomiędzy różnymi zadaniami w ciągu dnia – tak by ruch nie ograniczał się tylko do ćwiczeń fizycznych przed pracą lub po pracy. Chodzi o to, by regularnie mobilizować ciało podczas pracy – dodaje.
Kto bierze udział w zajęciach i wykładach?
W projektach wellness chodzi nie tylko o ćwiczenia i odzyskanie kontroli nad ciałem, ale również o integrację. Uczestnikami są ludzie z różnych działów, którzy wcześniej znali się często jedynie z korespondencji mailowej. Na warsztatach razem ćwiczą, rozmawiają ze sobą, żartują i budują koleżeńskie więzi. Nie znaczy to, że sam sport nie jest ważny. To właśnie dzięki niemu wzrasta poziom motywacji, energii do realizacji kolejnych wyzwań, poczucie sprawstwa, które przenosi się na inne dziedziny życia.
Projekty well‑being dotykają kilku obszarów: psychologii zdrowia, pracy z ciałem, odpowiedniego żywienia. Stanowią one dodatkowe benefity dla pracowników.
Banaszkiewicz i Gieldarska pracując przy różnych projektach z zakresu wellness, zauważyli, że obecność przedstawicieli dyrekcji na zajęciach jest swoistym barometrem tego, że mają oni dobrą relację z podległymi pracownikami. Na zajęciach pojawiają się stali bywalcy, ale są też sezonowi. Frekwencja jest uzależniona od formuły spotkań i odpowiedniego informowania pracowników, ale zazwyczaj liczba uczestników oscyluje wokół 10% całego zespołu, najczęściej są to kobiety.
Zdaniem Banaszkiewicza osoby, które przychodzą regularnie, stają się po pewnym czasie ambasadorami projektu. Nagle okazuje się, że więcej osób w firmie pije wodę, przynosi pudełka z jedzeniem, a zamiast dodawać sobie energii batonikiem czy drożdżówką sięga np. po świeżo wyciskany sok. Inni deklarują, że łatwiej jest im radzić sobie z napięciem, dostrzegają, że stres nie musi oznaczać, że nie radzą sobie z pracą i życiem, lecz przyjmują na siebie odpowiedzialność będącą elementem ich pracy. Psycholog zdrowia najczęściej prowadzi wykłady na temat stresu, które trwają około półtorej godziny. Ich stałym punktem jest przerwa na wykonanie kilku ćwiczeń pobudzających. Twierdzi bowiem, że zawsze również w pracy warto robić coś ze swoim ciałem, nawet mając do dyspozycji małą przestrzeń. To sprzyja lepszemu samopoczuciu, koncentracji i utrzymaniu odpowiedniego poziomu energii.
Czy projekty wellness ewoluują?
Projektami well‑being zainteresowane są różne firmy. Niektóre mają gotowe pomysły i szukają ich realizatora, a inne proszą o poradę. Są ciekawe, jakie rozwiązania zdają egzamin, co zwiększa zadowolenie pracowników. Banaszkiewicz i Gieldarska starają się im doradzać w tym zakresie, ale uważają także, że ważne w tej kwestii jest również zdanie samych pracowników.
Stąd bardzo popularne głosowanie na różne aktywności, dzięki czemu realizowane są tylko te projekty, które cieszą się zainteresowaniem pracowników i najlepiej wpisują się w ich potrzeby. Zdaniem moich rozmówców to najprostszy sposób, by ocenić, czy coś interesuje pracowników.
Jak zbadać efektywność projektu wellness?
Z badaniem efektywności projektów wellness wiąże się sporo problemów. W to, że przynoszą korzyści, mało kto wątpi, ale na pytanie o konkretne wskaźniki biznesowe już trudniej odpowiedzieć. Tylko 28% organizacji badanych przez Międzynarodową Fundację Programów Świadczeń Pracowniczych (IFEBP) mierzy sukces swoich programów well‑being przy użyciu tradycyjnego wskaźnika rentowności (ROI). Co więcej, tylko 6% dyrektorów finansowych zapytanych przez Instytut Zintegrowanych Korzyści (Integrated Benefits Institute) informuje, że ich firmy oceniają ogólny zwrot z inwestycji (ROI) w tego typu programy.
W ciągu roku bardzo wiele zmienia się w organizacjach, dlatego trudno było stwierdzić, czy to, co się dzieje, jest wynikiem działań z zakresu well‑being – zauważa Mateusz Banaszkiewicz.
Niezależnie od tego, czy HR mierzy skuteczność projektów poprzez typowe mierniki biznesowe czy opiera się na doświadczeniach i wiedzy o swojej organizacji, zazwyczaj widoczne są zmiany na lepsze. Jak zaznaczają moi rozmówcy, z jednej strony ważne jest, by wszystko mierzyć, ale z drugiej strony trzeba pamiętać, że zmiany w stylu życia i sposobie funkcjonowania przychodzą stopniowo i korzyści można zaobserwować dopiero po jakimś czasie.
Marta Paczkowska, Aviva: Tworzymy barwne i pełne energii miejsce pracy
Aviva od kilku lat angażuje się w projekty wspierające różnorodność pracowników. Dzięki temu, że każdy z nas jest inny, tworzymy barwne i pełne energii miejsce pracy. W jaki sposób dbamy o dobrostan naszych pracowników?
Zależy nam, aby obowiązki wynikające z kodeksu pracy dotyczące przeciwdziałania dyskryminacji nie były tylko frazesami, ale też zobowiązaniem popartym konkretnymi działaniami. W 2012 roku podpisaliśmy Kartę Różnorodności, w której zobowiązaliśmy się do podejmowania działań na rzecz tworzenia i promocji różnorodności.
W ślad za tą deklaracją konsekwentnie realizujemy projekty na wielu płaszczyznach, m.in. uruchomiliśmy projekt „Oczy szeroko otwarte”. Jego celem jest zwiększenie poziomu samoakceptacji wśród pracowników, a także docenienie przez nich różnorodności innych osób. Otworzyliśmy nasze oczy na trudności, z którymi zmagają się w życiu i miejscu pracy inne osoby i z którymi zmagamy się my sami, ale też na to, jak te trudności możemy przezwyciężać. W ramach projektu podjęliśmy szereg inicjatyw. Staramy się aktywizować i zatrudniać w firmie osoby niepełnosprawne, w myśl zasady „niepełnosprawni – sprawni w pracy”.
„Rozrywkowe” miejsce pracy
Szczególną uwagę przywiązujemy też do zdrowia naszych pracowników. Stąd m.in. pomysł na zajęcia „zdrowy kręgosłup”. Osoby współpracujące z Avivą mają możliwość zamówienia karty Multisport, wzięcia udziału w zajęciach zumby, jogi, karate w naszej siedzibie, a wkrótce będą mogły korzystać z masażu biurowego.
W firmie mamy do dyspozycji Xboksa, planszówki, piłkarzyki, cymbergaja, drabinkę do rozciągania i bibliotekę. Aby przeciwdziałać grypie, umożliwiamy bezpłatne szczepienia w biurze głównym. W okresie zachorowań odwiedza nas także lekarz pierwszego kontaktu z Enel‑Med, gdzie nasi pracownicy mają wykupioną opiekę lekarską. Współpracujemy również z Lokalnym Rolnikiem, który na zamówienie naszych pracowników dostarcza im do biura świeże i pyszne produkty.
Skąd czerpiemy inspiracje?
Wierzymy, że zadowolony i zdrowy pracownik jest też zmotywowany, efektywny i chętny do podejmowania wyzwań. Na bieżąco, w ankietach wewnętrznych, pytamy naszych pracowników, co możemy robić lepiej, by dbać o ich dobre samopoczucie. Wychodzimy też naprzeciw ich potrzebom i zastanawiamy się wspólnie, jakie zajęcia moglibyśmy jeszcze realizować. Zdecydowana większość z nich to właśnie pomysły naszych koleżanek i kolegów.
